از چه زماني و چگونه ميتوان خواندن را به كودك نو پا آموزش داد؟

  از چه زماني و چگونه ميتوان خواندن را به كودك نو پا آموزش داد؟

واقعيت اين است كه كودك معمولا قبل از 5 تا 6 سالگي نميتواند بخواند. محققان معتقدند در اغلب بچه ها تا اين سن هنوز ارتباطات عصبي مغز آنقدر رشد نكرده اند كه آنها قادر باشند حروف چاپ شده را كه ازنظر شان تصوير هستند در مغز تبديل به علائم معني داري كه ميشناسند كنند و با سر هم كردن آنها در ذهنشان كلمه بسازند. بعضي از كودكان اين كار را زود شروع ميكنند اما اغلب آنها در اين سن ،كتاب را فقط در دست ميگيرند.

 تا آن زمان،بهترين روش آماده كردن كودك براي خواندن اين است كه كتاب را به او نشان دهيد و كاري كنيد كه درك كند كتاب چيز مهمي است كه در عين حال داستانهاي هيجان انگيز هم دارد و ميتوان با آن تفريح كرد . موثرترين روش براي عادت دادن او به خواندن، اين است كه براي او كتاب بخوانيد. 

از چه زماني و چگونه ميتوان خواندن را به كودك نو پا آموزش داد؟

واقعيت اين است كه كودك معمولا قبل از 5 تا 6 سالگي نميتواند بخواند. محققان معتقدند در اغلب بچه ها تا اين سن هنوز ارتباطات عصبي مغز آنقدر رشد نكرده اند كه آنها قادر باشند حروف چاپ شده را كه ازنظر شان تصوير هستند در مغز تبديل به علائم معني داري كه ميشناسند كنند و با سر هم كردن آنها در ذهنشان كلمه بسازند. بعضي از كودكان اين كار را زود شروع ميكنند اما اغلب آنها در اين سن ،كتاب را فقط در دست ميگيرند.

تا آن زمان،بهترين روش آماده كردن كودك براي خواندن اين است كه كتاب را به او نشان دهيد و كاري كنيد كه درك كند كتاب چيز مهمي است كه در عين حال داستانهاي هيجان انگيز هم دارد و ميتوان با آن تفريح كرد . موثرترين روش براي عادت دادن او به خواندن، اين است كه براي او كتاب بخوانيد.

در حدود شش ماهگي كودك از كتابهاي ساده اي كه در آن تصوير و علامت هاي مختلف است لذت مي برد. بين يك تا دو سالگي متن هاي قافيه دار كه تكرار ميشوند برايش جذابند و بين دو تا سه سالگي ،متن هاي بيشتري كه داستانهاي ساده و كوتاه دارند توجهش را جلب ميكنند.سعي كنيد در زماني كه كتاب را برايش مي خوانيد آن را طوري نگهداريد كه به سادگي تصاويرش را ببيند و هر جاي داستان كه توجهش را جلب كرد،تصوير مربوط به آن قسمت را با اشاره به او نشان دهيد.

كتابهاي آموزش حروف الفبا از اين نظر كه حرف را جداگانه نشان ميدهند مفيد هستند و كودك را آماده ميكنند كه حدود سه سالگي بتواند حروف مربوط به اسم خودش را بشناسد.

تعداد زيادي از كودكان نوپا ميتوانند علامتها و لوگو هاي اطرافشان را بشناسند.همچنين،خوب است كه وقتي از كنار سوپر ماركت يا مغازه اي كه به آن علاقه دارد رد ميشويد نام آن را برايش بخوانيد. ثابت شده است  اين يك روش موثز در آموزش است و كودك ياد ميگيرد كه آن حروف يا علائم احساس خوبي به وجود مي آورند.

زماني كه در طول داستان خواندن فرزندتان به تصاوير نگاه ميكند،آنها را دنبال ميكند و تشخيص ميدهدكه كلمات چاپ شده از حروف تشكيل شده اند، ميتوانيد مطمئن باشيد كه در مسير درست يادگيري قرار گرفته است.

به جهانی که امروزه ما در آن زندگی می کنیم، جهان ارتباطات نام داده اند و بعبارت دیگر، دنیا مثل یک دهکده، از نظر ابزار و علم ارتباطات کوچک شده و دهکده جهانی نام گرفته، به همین دلیل عصر حاضر را عصر ارتباطات یا عصر اطلاعات هم نام می نهند و از این رو، دانشمندان علوم روان شناسی و جامعه شناسی و حتی مدیریت و کامپیوتر، ارتباطات را بعنوان یک دیدگاه علمی مورد توجه و بررسی قرار داده اند.

رانگین، پژوهشگری است که در طی آزمایشاتی، نتیجه گرفته 70 درصد از زمان بیداری انسانها در برقراری ارتباط سپری می شود و به طورمثال 15 درصد از زمان بیداری، به مهارت ارتباطی ( خواندن ) تعلق می گیرد. پس خواندن بعنوان عملکردی اساسی و پایه آموزش و یادگیری، برای همه افراد، لازم و ضروری است.

با این وجود نکاتی را که برای تربیت یک فرزند کتابخوان، مفید است، مطرح می کنیم ابتدا باید خواندن را برای کودک از سالهای نخستین تولد، آغاز کنیم، زیرا در سنین پایین، کنجکاوی کودک برای شنیدن و درک مطالب زیاد است نکته دیگر، تکرار کردن مطالب بطور منظم است یعنی خواندن روزانه ( حتی چند بار در روز ) و مخصوصا" زمانهای فراغت و یا هنگام خواب برای کودکان، در این جریان مطالب یا داستانهایی که تکرار می شوند، اثر مضاعفی در جذب وعلاقه مند شدن آنها به خواندن دارد.

 زیرا با تکرار مطالب، معنی داستان کاملا" مفهوم می شود ضمن اینکه متوجه میشوند، هر داستان دارای آغاز، وسط و پایان است و نیز با جمله بندی و کلمات سئوالی و تعجبی هم آشنا می شوند.

نکته دیگر این است که می توانید با محدود کردن استفاده از وسایل صوتی یا الکترونیکی مثل ویدئو، رایانه و .... زمان و فضای آرام و مناسبی را برای خواندن فراهم کنید در هنگامی که کودک به دلایلی علاقه و توجهی به خواندن نشان نمی دهد، او را وادار به گردش کردن نکنید، بلکه در صورت عدم تمایل او، می توانید خواندن رابه زمان بهتری موکول کنید.

سعی کنید انگیزه درونی را با تهیه کتابهایی که بیشتر مورد علاقه فرزندتان است ایجاد کنید. بطور مثال کتابهایی که دارای تصاویر جذاب ویژه کودکان، و یا موزیکال می باشد، به یاد داشته باشید انگیزه های درونی قوی از   انگیزه های بیرونی، مثل جایزه دادن یا برقراری مسابقه و .... می باشد، در راستای ایجاد انگیزه می توانید فرزندتان را با خود به کتابخانه ببرید، مطمئنا" تنوع کتابها و محیط مناسب کتابخانه در او کشش درونی ایجاد میکند و چه بسا کودک تقاضای عضو شدن در کتابخانه را به شما پیشنهاد خواهد کرد.

اگر کودک علاقه دارد که بازی های خود با دوستان و یا مثلا" پیدا کردن پرنده ای را در پارک برای شما بازگو کند، او را تشویق کنید و گفته های او را عینا" یادداشت نمایید، با این روش، او در می یابد که چگونه کلمات درشکل گیری یک داستان مورد استفاده قرار می گیرند و یا حتی می توانید به همراه فرزندتان کتابی درست کنید، به این صورت که عکس های مورد علاقه او، تصاویر جالب، مجله ها، گل ها و حیواناتی که از تکه های پارچه بریده اید و آدمک های کاغذی بچسبانید در این صورت علاقه او به کتاب، دو چندان خواهد شد.

نکته دیگری که به کودک انگیزه کتاب خواندن و کتاب خریدن می دهد، این است که یک قفسه از کتابخانه منزل را به کودکتان اختصاص دهید، به این ترتیب علاوه بر شاد کردن او و احترام گذاشتن به فرزندتان، اهمیتی را که به کتاب خواندن او می دهید را خاطر نشان کنید.

همچنین می توانید در مناسبت های مختلف کتاب و حتی کارت عضویت کتابخانه و یا اشتراک مجلات مخصوص کودک به او هدیه دهید.

یکی از فعالیت های شاد و سرگرم کننده، مسابقه کتابخوانی است. به این ترتیب که چند تن از اعضای خانواده و همسالان، می توانند کتابی رامطالعه کنند و در پایان هفته، خلاصه آن را برای یکدیگر بازگو کرده و از یکدیگر پرسش و پاسخ مطرح کنند.

برای شکوفایی ذوق کتابخوانی در کودکان، باید نشان دهید که خودتان به کتاب و مطالعه علاقه دارید، سعی کنید الگوی خوبی برای فرزندتان باشید اختصاص 15 دقیقه " زنگ کتاب " درروز می تواند یک برنامه کاملا" عملی و تشویقی برای کودکان باشد، به این ترتیب که اعضاء خانواده در فرصت مناسب، مثلا" شب ها قبل از خواب، در مکان مشخص جمع شوند و بطور جمعی کتاب بخوانند و سپس با هم به تبادل نظر بپردازند.

خانواده ها، باید بکوشند، بخشی از بودجه ماهانه را به جای صرف خرید لوازم غیر ضروری، به خریدن کتاب اختصاص دهند.

کتاب مناسب کودک، کتابی است که والدین هم از خواندن آن لذت ببرند، با این وجود، هنگام انتخاب کتاب برای کودک، باید به سلیقه و علاقه خود او، بیشترین توجه را داشت.

به امید روزی که همه کودکان با دنیای کتاب و کتابخوانی به عنوان دنیای زیبا و دوست داشتنی آشنا شوند.