تورم پاها و بدن در دوران بارداری

چرا مچ ها و انگشتان پاها در دوران حاملگی ورم می کند؟

آن چیزی که شما تجربه می کنید ادم نامیده می شود که یک واژه پزشکی به معنی تجمع مایع در بافتهی بدن می باشد.البته طبیعی است که شما مقداری تورم را در دوران حاملگی تجربه کنید زیرا در این دوران بدن شما آب زیادی را در خود نگه می دارد و برخی از تغییرات شیمیائی اتفاق افتاده در خون باعث حرکت مایعات به داخل بافتهای بدن می شود.

در دوران بارداری، رحم به تدریج بزرگ می شود و باعث ایجاد فشار بر روی وریدهای لگنی و ورید ونا کاوا ( ورید بزرگی در قسمت راست بدن که خون اندام تحتانی را دریافت و آن را به سمت قلب هدایت می کند) می شود. این فشار سبب کند شدن جریان خون و تجمع آن در اندام های تحتانی بدن می شود و سبب رانده شدن مایعات از داخل وریدها به داخل بافت های پا و مچ پا می شود. این افزایش فشار با دراز کشیدن به پهلو بهبود پیدا می کند و از آن جائی که ورید ونا کاوا در سمت راست بدن است، استراحت به پهلوی چپ مناسب تر است.

تورم پاها و بدن در دوران بارداری

چرا مچ ها و انگشتان پاها در دوران حاملگی ورم می کند؟

آن چیزی که شما تجربه می کنید ادم نامیده می شود که یک واژه پزشکی به معنی تجمع مایع در بافتهی بدن می باشد.البته طبیعی است که شما مقداری تورم را در دوران حاملگی تجربه کنید زیرا در این دوران بدن شما آب زیادی را در خود نگه می دارد و برخی از تغییرات شیمیائی اتفاق افتاده در خون باعث حرکت مایعات به داخل بافتهای بدن می شود.

در دوران بارداری، رحم به تدریج بزرگ می شود و باعث ایجاد فشار بر روی وریدهای لگنی و ورید ونا کاوا ( ورید بزرگی در قسمت راست بدن که خون اندام تحتانی را دریافت و آن را به سمت قلب هدایت می کند) می شود. این فشار سبب کند شدن جریان خون و تجمع آن در اندام های تحتانی بدن می شود و سبب رانده شدن مایعات از داخل وریدها به داخل بافت های پا و مچ پا می شود. این افزایش فشار با دراز کشیدن به پهلو بهبود پیدا می کند و از آن جائی که ورید ونا کاوا در سمت راست بدن است، استراحت به پهلوی چپ مناسب تر است.

تورم در سه ماهه سوم و به خصوص در پایان روز بیشتر می شود و احتمالا درفصل تابستان نیز بدتر میشود. البته پس از تولد فرزندتان،تورم تقریبا به سرعت با دفع مایعات اضافی بدن از بین میرود . بنابراین ممکن است شما متوجه افزایش ادرار یا تعریق زیاد خود در روزهای اول بعد از زایمان شوید.

آیا ورم حاملگی نگران کننده است؟

مقداری تورم در اطراف مچ پاها و پاها در دوران حاملگی طبیعی می باشد. ممکن است که تورم خفیفی در دستها یتان نیزداشته باشید. اما هر زمان که متوجه ورم صورت یا پف کردن اطراف چشمها شدید یا اگر تورم دستهای شما بیشتر شد یا اگر متوجه تورم بیش از حد یا ناگهانی در پاها و مچ پاهای خود شدید حتما به پزشک خود مراجعه کنید. زیرا ممکن است علامتی از بیماری پرهاکلامپسی باشد که یک مشکل جدی پزشکی می باشد. همچنین هر گاه متوجه شدید که یکی از پاهای شما بیشتر از دیگری ورم کرده است و  یا اگر درد یا حساسیتی را در رانها یا ساق پاهای خود احساس کردید با پزشک خود تماس بگیرید.

روش های کاهش ورم پا و بدن در بارداری

- هر زمان که می توانید پاهای خود را بالا بگذارید. در محل کار در زیر میز خود یک چهارپایه کوچک یا چند تا کتاب که روی هم چیده شده اند می توانند کمک کننده باشد. در منزل نیز هر زمان که می توانید به پهلوی چپ دراز بکشید. همچنین در هنگام نشستن پاها و مچ پاها را روی هم نیاندازید.

-  گاهی در هنگام نشستن پاهای خود را بکشید. برای این کار پایتان را صاف کنید، پاشنه پا را بکشید و انگشتان پا را به طرف ساق پا خم کنید تا عضلات ساق پا کشیده شوند. مچ پاها را بچرخانید و انگشتان پاهایتان را تکان دهید.

-  بین نشستن ها و ایستادن های خود استراحت کنید. قدم زدن حتی اگر مسافتی کوتاه باشد باعث به جریان افتادن خون می شود.

- از  کفشهای راحتی استفاده کنید که فضای کافی برای پاهای متورم شما داشته باشند. از پوشیدن جورابهائی که بندهای سفت در اطراف رانها و مچ پاها دارند پرهیز نمایید.

-  می توانید از جوراب های ساپورت حاملگی که تا کمر بالا می آیند ، استفاده نمایید. پیش از اینکه صبح از رختخواب بلند شوید آنها را بپوشید تا ورم پا اصلاً اتفاق نیفتد.

- به مقدار کافی آب بنوشید. مکن است تعجب کنید اما این کار باعث کاهش تجمع آب در بدن شما می شود.

- مرتبا ورزش کنید. راه رفتن، شنا کردن و یا دوچرخه سواری از ورزشهای مناسب دوران حاملگی می باشند . همچنین می توانید در کلاس های  تمرینات  اروبیک (هوازی) در آب شرکت نمایید. بودن در آب باعث کاهش تورم در بدن شما می شود، به خصوص اگر سطح آب تا حدود شانه های شما باشد.

- تغذیه مناسب داشته باشید  و از خوردن غذاهای با ارزش غذائی پایین بپرهیزید.

سعی کنید که روحیه شما پایین نیاید. اگر چه مچ  پاهای شما ورم کرده است و  باعث می شود که احساس زیبا نبودن بکنید، اما به یاد داشته باشید که تورم یک وضعیت موقتی است که پس از تولد فرزندتان خیلی زود از بین می رود.

حرکات نرمشي براي مقابله با ورم در دوران بارداري

اين تمرينات آنقدر ساده اندکه ضمن توجه به تصاوير ذيل هم مي توانيد آنها را انجام دهيد.

1- انگشتان دست :

در حاليکه انگشت نشانه دست چپ را با دست راستتان گرفته ايد، آن را به سمت پشت دست ببريد و 10 ثانيه آن را در همين حالت نگه داريد. پس از 5 ثانيه استراحت، نوبت به انگشتان ديگر ( انگشت وسط، انگشت قبل از انگشت کوچک، انگشت کوچک و شست ) مي رسد. همين تمرين را با انگشتان دست راست نيز انجام دهيد. ضمن انجام اين حرکات آرنج دو دست بايد نزديک بالاتنه باشند.

2- کف دست :

کف هر دو دست را طوري به هم بچسبانيد که انگشتان دست روي هم قرار گيرند و کف دست پايين و انگشتان به سمت بالا باشند. در حالکيه هر دو آرنج را ثابت نگه داشته ايد، سعي کنيد سر انگشتان را تا حد ممکن به سمت راست و چپ متمايل کنيد. ضمن انجام اين تمرين، توجه داشته باشيد که شانه ها نبايد خم شوند. اين حرکت نرمشي را حدود يک دقيقه ادامه داده و سپس استراحت کنيد. اين تمرين را بايد حداقل 20 بار تکرار کنيد.

3- انگشتان پا :

در حالکيه روي زمين نشسته ايد، با کمک دست تان قوزک پا را ثابت و بي حرکت نگه داريد. با دست ديگر انگشتان پا را بچسبيد و سعي کنيد دايره وار ( با شعاع بيشتر ) آنها را بچرخانيد.
چرخش انگشتان پا را ابتدا 10 ثانيه درجهت عقربه هاي ساعت و سپس 10 ثانيه ديگر در جهت خلاف عقربه هاي ساعت انجام دهيد. چرخش انگشتان بايد بسيار آرام و با حداکثر شعاعي که ممکن است، انجام گيرد. پس از 5 ثانيه استراحت، اين تمرين را با پاي ديگر انجام دهيد. اگر در حين انجام آن، صدايي از مفاصل مچ پا شنيديد، اصلاً نگران نشويد، زيرا فقط نشانه نرم شدن آنهاست.

4 - خم کردن و بازکردن پاها

به پشت روي زمين دراز بکشيد و در حاليکه آرنج و دو دست تان را به زمين تکيه داده ايد، بالاتنه راکمي بالا بياوريد و پاها را دراز کنيد. حال پاي راست تان را به سمت سينه خم کنيدو بطور همزمان، سرانگشتان پا را نيز به سمت جلو متمايل نماييد. اين تمرين را بسيار آرام انجام دهيد. و بدون هيچ عجله اي نفس بکشيد.

سپس در همان حالت، در حاليکه هر دو پا را دراز کرده ايد، سعي کنيد يکي از آنها را حدود چند سانتي متري بالاتر بياوريد. همزمان با آن، سرانگشتان پا را تا آنجا که ممکن است، در راستاي ساق پا صاف کنيد. پا را 10 ثانيه در همين حالت نگه داريد. سپس 5 ثانيه استراحت کرده و همين حرکت را با پاي ديگر نيزانجام دهيد. در جمع بايد حدود بيست بار پاها خم و راست شده باشند.
علاوه برتمرينات فوق الذکر توجه به نکات زير نيز براي جلوگيري از ورم توصيه مي گردد:

 
1- براي چندساعت پشت سرهم روي پا نايستيد.
2- سعي کنيد آب فراوان بنوشيد، بخصوص با فواصل زياد از وعده هاي غذايي.
3- در حاليکه زير پاهايتان بالشي قرار داده ايد، استراحت کنيد.